Lesson Progress
0% Complete
මානව ගාත්‍රා සැකිල්ලේ ව්‍යූහය හා ක්‍රියාකාරිත්වය
- ගාත්‍රා සැකිල්ලට පූර්ව ගාත්‍රා යුගල හා උර මේඛලාවත් අපර ගාත්‍රා යුගල හා ශ්‍රෝණි මේඛලාවත් අයත් ය.
උර මේඛලාව
- උර මේඛලාව හරහා උත්තර ගාත්‍රය දේහයේ බඳට සන්ධි මඟින් සම්බන්ධ වෙයි.
- එමෙන්ම උර මේඛලාව මඟින් උත්තර ගාත්‍රය ආක්ෂක සැකිල්ලට සම්බන්ධ කරයි.
- උර මේඛලාවට වම් හා දකුණු වශයෙන් අක්ෂකාස්ථි දෙකක් හා වම් හා දකුණු වශයෙන් අංශඵලක අස්ථි දෙකක් අයත්ය.
ශ්‍රෝණි මේඛලාව
- ශ්‍රෝණි මේඛලාව උකුල් අස්ථි දෙකකින් යුතු අතර, ඒවා ත්‍රිකාස්ථියට සම්බන්ධව ඇත.
ශ්‍රෝණි මේඛලාවේ පූර්ව පෙනුම
පූර්ව ගාත්‍රය
- ප්‍රගණ්ඩාස්ථිය මගින් උඩු බාහුව සාදයි.
- අරාස්ථිය, අන්වරාස්ථිය, හස්තකුර්චාස්ථි, හස්ථකූර්චෝපරි හා ඇඟිලි පුරුක්ද පූර්ව ගාත්‍රයට අයත් ය.
පූර්ව ගාත්‍රයේ අස්ථි
- පූර්ව ගාත්‍රය ග්‍රහණයට, බර ඉසිලීමට හා පුළුල් පරාසයක චලනය කිරීමට හැකි පරිදි සැකසී ඇත.
- ප්‍රගණ්ඩාස්ථියේ හිස අංශඵලකයේ ග්ලෙනොයිඩ කුහරය සමඟ සන්ධානය වීමෙන් අසම්පූර්ණ ගෝල කුහර සන්ධියක් වන උරහිස් සන්ධිය සෑදීම මඟින් පුළුල් පරාසයක චලනය වීමේ හැකියාව පූර්ව ගාත්‍රයට හිමිව ඇත.
- උරහිස් සන්ධිය මඟින් සම්මිංජනය, ප්‍රසර්ජනය, අභිනයනය, අපනයනය, භ්‍රමණය, පරිනයනය යන චලනයන්ට ඉඩ සලසයි.
දේහයේ විවිධ සන්ධි පෙන්වන චලනයන් |
- ප්‍රගණ්ඩාස්ථියේ විදුර කෙළවර සන්ධාන පෘෂ්ඨ දෙකක් ඇත. මේවා අරාස්ථිය හා අන්වරාස්ථිය සමඟ සන්ධානය වීමෙන් වැලමිට සන්ධිය සෑදේ.
- එමෙන් ම අරාස්ථිය හා අන්වරාස්ථිය ඒවායේ අවිදුර හා විදුර කෙළවරවල්වල දී එකිනෙක හා සන්ධානය වී ඇත.
- තන්තුමය සම්බන්ධකයකින් අස්ථි දඬු දෙක එකිනෙක හා සම්බන්ධ වීම මඟින් අස්ථි අතර සම්බන්ධය ස්ථාවර වීමත් බලයක් යෙදුණු විට වැලමිට හෝ මැණික් කටු සන්ධිවල සාපේක්ෂ පිහිටීම පවත්වා ගැනීමත් සිදු වේ.
- වැලමිට සන්ධිය අසව් සන්ධියක් ලෙස ක්‍රියා කරමින් යටිබාහුවේ සම්මිංජන හා ප්‍රසර්ජන චලන සඳහා පමණක් අවස්ථාව සලසයි.
- යටිබාහුවේ අස්ථිවල විදුර කෙලවර හස්තකුර්චාස්ථි සමග සන්ධානය වීමෙන් මැණික්කටු සන්ධිය සාදයි.
- හස්ථකුර්චාස්ථි අට අවිදුර හා විදුර ලෙස පේළි දෙකකට සැකසී ඇත. ඒවා එකිනෙක බැඳී පවතින නිසා ඒවා අතර චලන සීමා වෙයි.
- අවිදුර පේළියේ අස්ථි මැණික්කටු සන්ධිය සමඟත් විදුර පේළියේ අස්ථි හස්ථකුර්චෝපරි අස්ථි සමඟත් සම්බන්ධ ය.
- අරාස්ථියේ විදුර කෙලවර අවිදුර පේලියේ හස්තකුර්චාස්ථි තුනක් සමග සම්බන්ධ ය. මේ සැකැස්ම මඟින් අත්ල උඩු අතට හැරීම හෙවත් උත්කුබ්ජනය හා අත්ල යටි අතට හැරවීම හෙවත් නිකුබ්ජනය සිදු කිරීමට හැකි වෙයි.
මීට අමතරව මැණික්කටුවට ද සම්මිංජනය, ප්‍රසර්ජනය, අභිනයනය හා අපනයනය කළ හැකි ය.- හස්තකුර්චෝපරි අස්ථිවල අවිදුර කෙළවර හස්තකුර්චාස්ථි සමඟත් විදුර කෙළවර ඇඟිලි පුරුක් සමගත් සන්ධානය වෙයි.
- හස්තකුර්චෝපරි අස්ථි හා ඇඟිලි පුරුක් අතර හට ගන්නා සන්ධිය මගින් ඇඟිලිවල චලනයට හා බලග්‍රහණයට ඉඩ සලසයි.
- ඇඟිලිවලට ද සම්මිංජන, ප්‍රසර්ජන, අභිනයන, අපනයනය හා පරිිනයන චලන පෙන්විය හැකි ය.
- පළමු ඇඟිල්ල/ මහපටැඟිල්ල අතේ ඇති පළමු හස්තකුර්චෝපරි අස්ථිය හා විශිෂ්ට හස්තකුර්චාස්ථියත් අතර ඇති සන්ධිය මඟින් අනෙක් ඇඟිලිවලට වඩා පළමු ඇඟිල්ලේ චලභාවය වැඩි කරවයි. එමෙන්ම මහපටැඟිල්ල අනෙක් ඇඟිලිවලට ලම්බකව චලනය කිරීමට හැකියාව ලැබෙයි. මෙමඟින් මිනිසාට ම ආවේණික වූ යථාතත්ත්ව ග්‍රහණ/ සියුම් ග්‍රහණ හැකියාව ලැබී ඇත.
අපර ගාත්‍රය/ පහළ ගාත්‍රය
අපර ගාත්‍රයේ අස්ථි
එය ඌර්වාස්ථිය (කලවාස්ථිය), ජංඝාස්ථිය (කෙණ්ඩ අස්ථිය), අනුජංඝාස්ථිය, දණිස් කටුව, වළලුකර අස්ථි 7ක් ද පතුල් ඇට 5කින් සහ ඇඟිලි පුරුක් 14කින් ද සමන්විත වේ.
- අපර ගාත්‍රය මානව දේහයේ ඍජු ඉරියවුව පවත්වා ගැනීමට, දේහ බර දරා ගැනීමට, ශක්තිමත්භාවයට හා ඇවිදීමට අනුවර්තනය වී ඇත.
කලව සැදී ඇති ඌර්වස්ථිය දේහයේ ඇති දිගම, බරම හා ශක්තිමත්ම අස්ථියයි. - ඌර්වස්ථියේ හිස ශ්‍රෝණි මේඛලාවට අයත් උකුල් අස්ථියේ ශ්‍රෝණි කෝටරකය සමඟ සන්ධානය වීමෙන් ගෝල කුහර සන්ධියක් වන උකුල් සන්ධිය සාදයි.
- සිට ගෙන සිටින විට දේහ බර දරා ගැනීමට හැකි වන පරිදි මේ උකුළු සන්ධිය ඉතා දැඩි හා ශක්තිමත් වේ.
- අපර ගාත්‍රය ද සම්මිංජන, ප්‍රසර්ජන, අභිනයන, අපනයන, පරිනයන හා භ්‍රමණ චලන උකුළු සන්ධිය ආශ්‍රිතව සිදු කරයි.
- ඌර්වස්ථියේ විදුර කෙළවර ජංඝාස්ථිය හා දණිස්කටුව සමඟ සන්ධානය වීමෙන් දණහිස් සන්ධිය සෑදෙයි.
- කෙණ්ඩය සාදන අස්ථි දෙකෙන් මධ්‍යයට පිහිටන අස්ථිය ජංසාස්ථියයි.
- දණහිස් සන්ධියට සම්මිංජන ප්‍රසර්ජන හා භ්‍රමණ චලන දැක්විය හැකි ය. මේ සන්ධිය අගුළු වැටීමෙන්
දිර්ඝ වේලාවක් සිට ගෙන සිටීමට හැකි වෙයි. - ඌර්වස්ථිය මඟින් දේහ බර දණහිසට පහළින් ඇති අස්ථි හරහා පාදයට සම්ප්‍රේශණය කරයි.
ජංඝාස්ථියේ හා අනුජංඝාස්ථියේ විදුර කෙළවර විශේෂිත පාදකුර්චාස්ථියක් සමඟ සන්ධානය වීමෙන් වළලුකර සන්ධිය සැදී ඇත. - පාදයේ පාඇඟිලි මඟින් ඉහළට එසවීමටත් (tip toe) කෙණ්ඩය දෙසට මහපටැඟිල්ල එසවීමටත් වළලුකර සන්ධිය ආධාර වෙයි.
පාදයේ අස්ථි සැකැස්ම හා ආශ්‍රිතව ඇති බන්ධනි හා පේශි මඟින් විලුඹ ප්‍රදේශයේ පාදයට වක්‍ර හැඩයක් ලබා දී ඇත. පාදයට අන්වායාම වක්‍ර දෙකක් හා තීර්යක් වක්‍රයක් බැගින් ඇත.- විලුඹේ සිට මහපටැඟිල්ල දක්වා දිවෙන වක්‍රතා අන්වායාම වක්‍රතා ලෙසත් පාදය හරහා ගමන් කරන වක්‍රතා තීර්යක් වක්‍රතා ලෙසත් හඳුන්වයි.
- ඍජු ඉරියව්වේ දී ඇවිදින විට හෝ එක තැන සිටින විට දේහ බර පාදය ඔස්සේ සමානව ව්‍යාප්ත කිරීමට මේ වක්‍රතා ආධාර වෙයි.
පාදයේ වක්‍රතා
පාදයේ කණ්ඩරා හා බන්ධනී